Jak radzić sobie z niepłodnością?

Pary, u których zdiagnozowano niepłodność, narażone są na ciągły stres i zmagają się z emocjami podobnymi, również w natężeniu, do tych, które doświadczają osoby w stanie żałoby po śmierci kogoś bliskiego. Taki stan psychiczny wpływa na szanse na zajścia w ciążę i pogarsza funkcjonowanie zarówno w związku, jak i z najbliższymi, a nawet w pracy. Typową reakcją na diagnozę jest złość, wstyd, poczucie upokorzenia, spadek poczucia własnej wartości. Gdy kolejne próby zajścia w ciążę kończą się niepowodzeniem, pacjenci zaczynają się zmagać z depresją i przewlekłym stresem i lękiem. Dodatkowo ich dobrostan psychiczny pogarsza samo leczenie, które nie jest obojętne dla organizmu.

Psycholog może pomóc

Wielu pacjentów zmagających się z problemem niepłodności zdaje sobie sprawę, że  ich stan psychiczny jest na tyle osłabiony, że wymagają pomocy specjalisty. Jednak nadal w Polsce pokutuje błędne przekonanie, że do psychologa nie powinno się chodzić, bo oznacza to, że jest z nami bardzo źle. Takie myślenie prowadzi do rozwoju niepożądanych objawów, a tym samym – pogorszenia funkcjonowania. Tymczasem badania pokazują, że właściwie udzielona pomoc psychologiczna pomaga przełamać barierę wstydu – pary zaczynają otwierać się na innych, mówić o swoim problemie, dzięki czemu unikają ciągłych pytań „Kiedy dziecko?”.  Dzięki odpowiednim ćwiczeniom relaksacyjnym zmniejszają napięcie emocjonalne. Praca z psychologiem umożliwia także przepracowanie negatywnych emocji, a także przygotowuje do radzenia sobie z sytuacjami stresującymi.

Co można zrobić?

Poszukiwanie właściwej pomocy uzależnione jest zarówno od stopnia złego samopoczucia, jak i możliwości logistycznych, które mają także niebagatelne znaczenie dla pacjenta. Osoby mające ograniczony dostęp do psychologów, chociażby z powodu miejsca zamieszkania, mogą poszukać jej w internecie (grupy wsparcia, fora), jednak należy przy tym pamiętać, że zwykle są to grupy samopomocowe i najczęściej nie zastąpią pomocy profesjonalisty. Wielu psychologów prowadzi jednak spotkania poprzez Skype, czy inne komunikatory. Warto zastanowić się nad takim rozwiązaniem, jeśli z jakiś powodów nie można skontaktować się z psychologiem osobiście.

Konsultacje psychologiczne

Jedną z form pomocy są regularne spotkania z psychologiem. Pomoże on wypracować skuteczne strategie radzenia sobie ze stresem, czy też wskaże, jak  właściwie podejmować  decyzję, co zwykle jest niezbędne w procesie leczenia (pacjenci muszą podejmować ich wiele podczas procesu leczenia niepłodności). Dodatkowo psycholog pokaże i „przećwiczy” różne techniki relaksacyjne, a także pomoże w wyborze tych najwłaściwszych w danym przypadku. Idąc do psychologa pacjenci mogą spodziewać się treningu nazywania  i regulacji emocji, ćwiczeń z zakresu umiejętności komunikacji, czy też pracy nad motywacją. Jak wskazują badania,  pomoc psychologiczna wskazana jest już na etapie przygotowywania się do rozpoczęcia leczenia i wtedy, gdy rozpoczęta jak najszybciej, przynosi najlepsze efekty.

W przypadku, gdy poziom stresu, smutku i lęku jest bardzo wysoki, pacjenci powinni rozważyć poddanie się psychoterapii.

Psychoterapia przy niepłodności

Poddanie się psychoterapii może być właściwym wyborem dla osób, które pragną przepracować swoje relacje z partnerem, czy otoczeniem, a także uelastycznić sztywne schematy postępowania. Terapia poznawczo-behawioralna może być pomocna dla tych pacjentów z niepłodnością, którzy cierpią z powodu objawów łagodnej depresji. Zastosowanie ma zarówno terapia indywidualna, terapia par, czy też terapia grupowa.

Farmakoterapia

W niektórych przypadkach, szczególnie u pacjentów z objawami ciężkiej depresji, czy w stanie silnego lęku, niezbędnym sposobem leczenia może okazać się farmakoterapia. Kobiety poddające się leczeniu niepłodności powinny jednak rozważyć ryzyko jakie niesie za sobą zażywanie antydepresantów i ich wpływ na rozwój płodu. Dodatkowo należy pamiętać o interakcjach, jakie mogą wystąpić podczas zażywania leków psychiatrycznych i tych w związku z leczeniem niepłodności. Dla przykładu pigułki antykoncepcyjne, używane w regulacji owulacji, mogą powodować niepożądane interakcje z benzodiazepinami  czy imipraminą będącą składnikiem niektórych leków antydepresyjnych. Należy więc rozważyć wszelkie skutki i podjąć decyzję o sposobie postępowania najlepszym w danym przypadku.

Wsparcie psychologiczne pożądane jest w przypadku każdej pary poddanej procedurom leczenia niepłodności. Właściwie dobrana pomoc psychologiczna może wpłynąć nie tylko na poprawę samego funkcjonowania pacjenta w środowisku, ale także zwiększyć jego szansę na skuteczność leczenia ginekologicznego.