[/su_spacer]

Po rewolucji seksualnej w latach 60. i 70. XX wieku w obyczajowości seksualnej zaszły wielkie zmiany. Rewolucji tej zawdzięczamy m.in. dostęp do antykoncepcji, legalną aborcję oraz zniesienie podwójnych standardów (w zależności od płci) w sferze życia seksualnego. Seks przestał być wtedy tematem tabu, a dzięki edukacji seksualnej zwiększyła się również świadomość ludzi w kwestii tego, czego mogą od seksu oczekiwać i jak się w nim realizować. Niestety, jak każda rewolucja i ta w sferze życia seksualnego ma skutki uboczne. Choćby uprzedmiotowienie kobiecego ciała, a w konsekwencji seksualny perfekcjonizm.

[/su_spacer]

Skutki uboczne rewolucji seksualnej

[/su_spacer]

Legalizacja pornografii, a w konsekwencji coraz szerszy do niej dostęp, mocno przyczyniły się do uprzedmiotowienia kobiecego ciała oraz seksualizacji kobiecego wizerunku w mediach. Jak w swojej książce „Mit urody” pisze Naomi Wolf, pornografia urody kształtuje kobiecą seksualność, tworząc zupełnie nierealistyczne wymagania wobec tego, jak kobieta powinna się zachowywać i wyglądać. Z prac antropologicznych wynika, że schematy zachowań reprodukcyjnych nawet w świecie zwierząt tworzone są poprzez uczenie się, a nie dzięki instynktowi. Wszechobecne przedstawienia półnagich modelek, reklamujących wszystko co się da w seksualnych pozach, sprawiły, że pornografia przestała być jedynie męskim doświadczeniem. Teraz również kobiety poddane są stałej ekspozycji na „idealne” ciała oraz konfrontację z ich własnym, niedoskonałym.

[/su_spacer]

Kultura gwałtu

[/su_spacer]

Co więcej, od lat 80. media zaczęły promować również kulturę gwałtu, ukazując kobiety jako osoby, które podczas seksu powinny być uległe oraz zdominowane, również za pomocą przemocy i przymuszania do rzeczy, na które nie mają ochoty, ponieważ to zarówno im, a przede wszystkim ich partnerom, przyniesie satysfakcję (sic!). Przykładem na tę tezę są choćby reklamy, w których przedstawiono sceny gwałtów zbiorowych. Można więc śmiało uznać, że współcześnie bombardowani jesteśmy treściami, które oswajają nas na tematyką seksu, a także pozornie otwierają na nowe doznania. W rzeczywistości jednak nie mają one nic wspólnego z kobiecą seksualnością i często przyczyniają się do powstawania frustracji i kompleksów. Wytwarzają presję, przedstawiając seksualne zaspokojenie siebie i partnera jako konieczność, a wręcz obowiązek.

[/su_spacer]

Nierealistyczne standardy w sypialni

[/su_spacer]

Jak pokazują badania, skupienie na tym, jak kobieta „wypada” w sypialni oraz dotyczące tego, aktualne nierealistycznie wysokie standardy mogą zmniejszać gotowość kobiet do komunikowania się na ten temat ze swoimi partnerami/partnerkami. Wbrew oczekiwaniom, neoliberalny dyskurs dominujący teraz w naszej kulturze ukonstytuował seks na kolejną umiejętność, w której możemy być dobrzy lub kiepscy. Dopiero w drugiej kolejności seks przedstawiany jest jako doświadczenie, które dzięki współpracy partnerów, zbliża ich do siebie i przynosi przyjemność.

[/su_spacer]

Perfekcjonizm seksualny

[/su_spacer]

Prawdopodobnie te procesy w kulturze masowej sprawiły, że badacze zaobserwowali zjawisko, które nazwali „perfekcjonizmem seksualnym”. Autorzy badania, które zainspirowało mnie do napisania tego artykułu, wyróżnili kilka rodzajów owego perfekcjonizmu, wyodrębniając je w zależności od jego źródła i obiektu, na którym się koncentruje. I tak jednostka może nosić w sobie perfekcjonistyczne oczekiwania wobec aktywności seksualnej własnej lub partnera, co w terminologii naukowej Kluck i inni nazwali „perfekcjonizmem zorientowanym na siebie”/„perfekcjonizmem zorientowanym na partnera”. Jeżeli chodzi o źródło takich przekonań, naukowcy wyodrębnili dwa. Pierwszym z nich jest partner. W takim przypadku jednostka postrzega partnera jako osobę, która oczekuje od niej bycia perfekcyjnym/perfekcyjną w seksie. W sytuacji, gdy kobieta (lub mężczyzna) mają wrażenie, iż to ze społeczeństwa, w którym żyje, emanuje takie oczekiwanie i presja, możemy mówić o perfekcjonizmie wywołanym społecznie.

[/su_spacer]

Skutki perfekcjonizmu

[/su_spacer]

Pozornie może się wydawać, że to uprzedmiotowienie kobiet w kulturze wpływa na perfekcjonizm. Badania pokazują jednak, że zjawisko to w równym, a nawet większym stopniu dotyczy również mężczyzn. Chodzi tu więc raczej o normy społeczne, które tak samo dotykają obie płci i dotyczą wielu aspektów seksualności, jak np. wysokiego libido, osiągania orgazmu czy doprowadzania do orgazmu partnera. To one wywołują perfekcjonizm seksualny, a ten z kolei (jeśli chodzi o „perfekcjonizm zorientowany na siebie”) wpływa na obniżoną samoocenę w aspekcie seksualności, obniża poziom libido i zmniejsza pożądanie. Sprawia, że osoby bardziej skupiają się na swoim wyglądzie w trakcie aktu seksualnego, co przeszkadza w pełnym uczestniczeniu, a także podwyższa lęk dotyczący seksu. Istnieją również badania, które mówią o tym, że perfekcjonizm seksualny wywołany społecznie podnosi poziom poczucia winy po jednorazowym seksie oraz sprzyja większemu obwinianiu się za problemy w tym aspekcie. Nic więc dziwnego, że naukowcy zaczęli zastanawiać się nad tym, jak ta cecha wpływa na komunikację w związku, jeśli chodzi o rozmowy na temat seksu.

[/su_spacer]

Asertywność seksualna

[/su_spacer]

Jak pokazują badania, przekonanie o konieczności bycia perfekcyjnym wpływa na efektywność komunikacji, również w kontekście życia seksualnego, a jej jakość rażąco wpływa na dobrostan w związku, satysfakcję z relacji oraz funkcjonowanie w niej. Otwarta komunikacja z partnerem dotycząca seksu poprawia nie tylko seksualną satysfakcję, ale również ogólne zadowolenie ze związku, podwyższa pożądanie partnerów, a także sprawia, że mamy bardziej pozytywne nastawienie wobec fantazji seksualnych. Umiejętność rozmawiania na temat życia intymnego, co łączy się z gotowością mówienia o tym, co oczekiwane i chciane, oraz odmawianie tego, co jest niekomfortowe i niepożądane w psychologii ma termin „asertywność seksualna”. Niestety, stosowanie tej umiejętności, mimo że powinno być standardem w każdym związku, wciąż przysparza trudności wielu osobom, a w szczególności kobietom. Z badań wynika, że nawet 16 proc. kobiet uważa, że nie mają prawa odmówić seksu, jeśli wcześniej zostały zaspokojone seksualnie przez partnera albo przerwać gry wstępnej, jeśli pozwoliły na jej rozpoczęcie.

[/su_spacer]

Perfekcjonistyczne przekonania a komunikacja na temat seksu

[/su_spacer]

Wyniki badania Klucka i współbadaczy dowodzą, iż faktycznie perfekcjonizm seksualny wpływa na niższy poziom asertywności seksualnej u kobiet. Jednakże należy zauważyć, że zdecydowanie większy związek ma on z trudnościami w odmawianiu kontaktów i zachowań seksualnych oraz stawianiem granic niż z inicjowaniem seksu. Z tą umiejętnością w zdecydowanie większym stopniu łączą się wcześniejsze doświadczenia seksualne jednostki i poziom akceptacji własnej seksualności.

[/su_spacer]

I co z tym zrobić?

[/su_spacer]

Na podstawie dotychczasowych badań można wnioskować, iż brak asertywności seksualnej, zwłaszcza wśród kobiet, jest wciąż dużym problemem, a kultura, która promuje nierealistyczne standardy funkcjonowania seksualnego nie pomaga w zmianie świadomości i obowiązujących norm. To, co możemy zrobić, aby przeciwdziałać temu zjawisku, a także poprawić własną jakość życia seksualnego, to uczyć się metod efektywnej komunikacji. Konieczna jest też edukacja seksualna. Potrzebują jej czasami nawet dojrzałe kobiety – aby zaakceptować swoją seksualność, poznać swoje potrzeby, a później nauczyć się o nich rozmawiać z partnerem. Jest to również dobry sposób, aby zweryfikować swoje przekonania na temat tego, jaki powinien być idealny seks oraz o własnej w nim roli. Niekiedy potrzebna jest konsultacja ze specjalistą (np. psychoterapeutą), aby zdekonstruować mity, z którymi żyłyśmy całe życie, a które blokowały prawdziwą radość z seksu. Jednak gra jest warta świeczki!

Czy czytaliście nasz mini poradnik dla par, który pomaga nauczyć się komunikować? tutaj pierwsza część

[/su_spacer]

Bibliografia:
Kluck, A. S., Zhuzha, K., & Hughes, K. (2016). Sexual perfectionism in women: Not as simple as adaptive or maladaptive. Archives of Sexual Behavior, 45, 2015–2027.
Kluck, A. S., Hughes, K., & Zhuzha, K. (2018). Sexual Perfectionism and Women’s Sexual Assertiveness: Understanding the Unique Effects of Perfectionistic Expectations about Sex Originating from and Directed toward the Sexual Partner. Sex Roles, 1-11.
Naomi, W. (2014). Mit urody. Przełożyła Monika Rogowska-Stangret. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
Snell Jr., W. E., & Rigdon, K. L. (2001). Chapter 15: The multidimensional sexual perfectionism questionnaire: Preliminary evidence for reliability and validity. In W. E. Snell, Jr. (Ed.), New directions in the psychology of human sexuality: Research and theory.