Maszyna do pisania i zamek z papieru.

Wpisz swój adres e-mail poniżej i zapisz się do naszego newslettera

Zaburzenie Osobowości z Pogranicza. Borderline. Pozorna kompetencja

Kluczowe informacje o osobach z zaburzeniem osobowości z pogranicza i ich różnorodności, w tym fenomen pozornej kompetencji.

Trudna diagnoza

Trzeba pamiętać, że wiele osób z zaburzeniem z pogranicza ma jeszcze inne zaburzenia osobowości. Beck uważa, że aż 60% osób z BPD ma inne zaburzenie osobowości, inni badacze mówią o jeszcze wyższych liczbach współwystępowania zaburzeń, nie jest to więc jednorodna grupa.

256 kombinacji

Osoby te, bardzo się między sobą różnią, same symptomy BPD mogą dać 256 kombinacji, a każda z tych osób może mieć inne zaburzenie na osi I (uzależnienie, zaburzenie afektywne, zaburzenie odżywiania) inną historię życia lub/i wspomniane dodatkowe zaburzenie osobowości.

Czym jest pozorna kompetencja

Wzorzec pozornej kompetencji będzie inny u poszczególnych osób. Niektóre osoby z zaburzeniem osobowości z pogranicza nie są w stanie opuścić swojej gardy. Pokazują światu i sobie samym maskę ciągłej kompetencji. Są silne, świetnie sobie radzą, nie mają żadnych problemów. To nie jest oszustwo, same w to wierzą. Przychodzą do terapeuty i opowiadają, jak świetnie sobie radzą z tym, czy owym. Kiedy idą w świat zbierają wszystkie siły i idą jak burza. Biorą najtrudniejsze zadania, często ponad swoje siły, ponad swoje kompetencje. Cenę płacą potem. Chorują, leżą bez sił pod kołdrą. Izolują się. Popełniają szaleństwa. Cierpią.

zależna od kontekstu

Inne osoby z tym zaburzeniem są bardzo kompetentne w pracy, natomiast zupełnie nie radzą sobie w związkach. Mają świetną pracę, osiągają sukcesy, ale ich życie osobiste jest w rozsypce. Mają jakby dwie twarze, jedną profesjonalną, do pracy, drugą zupełnie inną, która ukazują w bliskim związku, smutnym, tragicznym, nieudanym.

zależna od nastroju

Jeszcze inne, radzą sobie w zależności od nastroju. Ciężko im coś zaplanować. Kiedy czują się dobrze mają u stóp cały świat i wierzą, że zawsze tak było i będzie. Poradzą sobie ze wszystkim. Nie pamiętają o sytuacjach, kiedy czują się źle i trudno im zebrać siły do działania. Przez to wpadają w kłopoty. Podejmują się zadań, a potem znikają, bo nagle dopada je chandra i nie są w stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań. Mogą też wziąć na siebie zadania zbyt trudne i wstydzą sie przyznać do tego, lub poprosić o pomoc. Wolą przestać odbierać telefon, zrezygnować, schować się, uciec.

Unieważniające Środowisko

Wspólne dla nich wszystkich jest unieważniające środowisko w którym zostały wychowane. Osoby te zostały nauczone, że problemy rozwiązuje się bardzo łatwo, że koniecznie trzeba być samodzielnym. Nie wolno prosić o pomoc, nie wolno sobie nie radzić.

Silnym być trzeba

Trzeba być silnym. Za cień negatywnych emocji spotyka cię kara. Wycofanie miłości, uwagi, sympatii.
Kiedy taka osoba, jako dziecko mówiła boję się, słyszała „daj spokój poradzisz sobie”,  albo „inni, to mają prawdziwe problemy, ty nie wiesz, co to problemy”. Osoba zaczynała rozumieć, że jest mięczakiem, albo rozpieszczonym maminsynkiem, czy rozwydrzonym dziwadłem.

Zosia Samosia

Natomiast wszelkie sprawy, które taka osoba załatwiła sama były nagradzane, „świetnie, super”. Dlatego osoba z borderline czuje, że tylko samodzielność jest godna pochwały, proszenie o pomoc jest słabością, porażką, żenującą tragedią.

Terapia Zaburzenia Osobowości z Pogranicza

Zależy z którym przypadkiem mamy do czynienia. Jeśli z pierwszym, to trzeba cierpliwie czekać, aż osoba zaufa na tyle, że zechce uchylić rąbka tajemnicy i pokazać te części swojego życia, które nie są idealne.
Z osobą, która ma niepoukładaną część osobistą pracujemy nad tym, żeby to zmienić. Co może być trudne, jeśli osoba jest aktualnie w trudnym związku i nie chce z niego zrezygnować.
Osobę, która radzi sobie w zależności od nastroju, trzeba nakłonić do zapisywania sytuacji, wtedy będzie miała się do czego odnieść przy planowaniu swoich kolejnych działań. Taka osoba musi się też nauczyć nie zgadzać się na nic, dopóki sobie nie przemyśli propozycji, nie przeanalizuje wszelkich za i przeciw. Nie zastanowi się, czy podoła zadaniu.

DBT

W psychoterapii dialektycznej, to są standardowe techniki, ale nic nie stoi na przeszkodzie, żeby wprowadzać takie elementy również w innych formach leczenia borderline. Albo samemu, jeśli cierpisz na zaburzenie osobowości z pogranicza, spróbuj odnaleźć u siebie wzorzec pozornej kompetencji i powoli zmieniać go w prawdziwą kompetencję, która nie boi się prosić o pomoc. Zachęcam też do pobrania modułu regulacji emocji, znajdziesz tam wiele przydatnych informacji i ćwiczeń, które (mam nadzieję) pomogą uporządkować twoje życie emocjonalne. Zapisywanie sytuacji pomoże zobaczyć wzorzec pozornej kompetencji. Jeśli korzystasz już z terapii, to pamiętaj, że im więcej terapeuta wie o tobie, tym lepiej. Obowiązuje go tajemnica zawodowa. Gabinet stanowi bezpieczną przestrzeń, w której nie musisz się bać prosić o pomoc.

Vivian Fiszer
Vivian Fiszer

psycholog, terapeutka DBT, pasjonatka psychoterapii 3 Fali (DBT, ACT, CFT), wiceprezes Fundacji BPD. Interesują mnie głównie problemy zaburzeń osobowości, intensywne emocje i problematyczne relacje. Prowadzę szkolenia, wykłady w szkole podyplomowej SWPS.

Artykuły: 285