Maszyna do pisania i zamek z papieru.

Wpisz swój adres e-mail poniżej i zapisz się do naszego newslettera

dwie żaby jedna na drugiej wygląda jakby uprawiały seks

Fantazje seksualne – co to takiego?

UWAGA, dobrze zauważyło?ła/ł? Mameluka w komentarzu, że fantazjować można również o naszej własnej płci i to niezależnie od orientacji – dzisiaj wiemy, że seksualność człowieka jest dużo bardziej skomplikowana i różnorodna.
więcej o procesie coming outu tutaj (luźno powiązane)

Struktura osobowości, a fantazje seksualne

badanie własne Anity Kręgielewskiej
(dla wyjaśnienia, na studiach wielu z nas fascynuje się teoriami psychoanalizy, co nie zmienia faktu, że Anita jest entuzjastką i praktykiem DBT)

definicja fantazji seksualnej

Fantazja, z języka greckiego phantasia znaczy wyobrażenie i wywodzi się z psychoanalizy.
Jest ona pewnym wyobrażonym scenariuszem, w którym aktor, czyli dana osoba, w sposób jawny lub ukryty realizuje swoje życzenia.
Fantazje mogą być zarówno świadome jak i nieświadome. Zygmunt Freud zauważył, że fantazje są tak samo realne i ważne, jak wszelkiego rodzaju rzeczywistość zewnętrzna i nazwał je ,,realnością psychiczną’’. Stanowią one kompromis między wewnętrznymi nieświadomymi pragnieniami rozładowania różnych napięć i osiągnięcia przyjemności, a nakazami moralnymi. Kiedy fantazje zawierają treści niemożliwe do zaakceptowania , ulegają stłumieniu i manifestują się pod postacią snów lub objawów nerwicowych. Mogą też stać się podstawą aktywności twórczej, artystycznej (sublimacja). Fantazje powstają, gdy rzeczywistość zewnętrzna rodzi frustrację i poczucie niezaspokojenia. Jedną z form fantazjowania jest marzenie na jawie, czyli rodzaj myślowej historii ze sobą w roli głównej, w której to możemy przeżywać siebie, jako geniusza, czy wspaniałego kochanka. Ta wewnętrzna opowieść ilustruje zaspokajanie różnego rodzaju pragnień np.: agresywnych, podniesienia własnej wartości bądź seksualnych.

Początki fantazjowania

Już od momentu narodzin człowiek jest zdolny do fantazjowania, tak samo jak do nawiązywania uczuciowej relacji z drugą osobą. Fantazje seksualne powstają bardzo wcześnie. Na początku, zanim dziecko pozna mowę, mają bardzo prymitywną, pozasłowną formę. Podczas kontaktu z matką, gdy dziecko jest karmione, przytulane i pielęgnowane, odczuwa wiele przyjemnych bodźców płynących z różnych stref ciała. Te odczucia przyjemność i błogości wzmacniają jego przywiązanie do matki i stają się siła napędową do poszukiwania dalszego zaspokojenia i kojarzone są osobą matki. Gdy nie ma jej w pobliżu, używa ono własnych form zaspokojenia np. ssie palec. Wraz z dalszym rozwojem tworzy sobie psychiczną reprezentację nieobecnej, kochającej przez siebie osoby i fantazjuje o niej, co zwiększa przyjemność z samozaspokojenia.

Poszukiwanie przyjemności i zaspokojenia oraz pragnienie bliskości drugiej osoby tworzą podstawy fantazji seksualnych. Pomagają one dziecku czekać i radzić sobie z frustrującą rzeczywistością, a także zachować obraz, kochanej, nieobecnej osoby. Jednak nie może ono czekać ,,zbyt długo’’, gdyż możliwe jest wystąpienie różnych zakłóceń w rozwoju takiego dziecka tj. nadmierna aktywność fantazyjna połączona z autoerotyzmem. Fantazje zastępują wtedy rzeczywistość.

Fantazje seksualne 

Wraz z dalszym rozwojem i doświadczeniem, fantazje stają się coraz bardziej złożone. Dziecko odkrywa swoje ciało oraz przyjemność związaną z badaniem własnych narządów płciowych. Domyśla się także, że między rodzicami istnieje szczególna więź, z której jest ono wyłączone. Czasami bywa świadkiem kontaktu seksualnego rodziców, a już na pewno tworzy sobie mniej lub bardziej świadome wyobrażenia na ten temat. Ciekawość, co dzieje się u rodziców w sypialni za zamkniętymi drzwiami jest motorem do fantazjowania.
Około 4-5 roku życia, w okresie edypalnym, dziecko często fantazjuje na temat podboju i odwetu. Fantazje te są uwarunkowane charakterystycznym dla tego okresu przywiązaniem do rodziców płci przeciwnej o czym mogą świadczyć stwierdzenia, że ,,jak dorosnę to ożenię się z mamusią’’ oraz agresywnymi życzeniami wobec drugiego rodzica ,,Tatuś? Nie ma go, umarł…’’.
Po okresie, kiedy fantazje seksualne są szczególnie intensywne i nierzadko połączone z masturbacją lub dziecięcymi zabawami seksualnymi, następuje tak zwana faza utajenia. Są to wczesne lata nauki szkolnej, rozwoju poznawczego i dojrzewania superego. Umacniające się superego i związane z nim mechanizmy wyparcia skutecznie walczą w dziecku z fantazjami seksualnymi.

Fantazje seksualne nastolatka

W kolejnym etapie rozwoju człowieka czyli okresie dojrzewania, kiedy to intensywnie formują się zewnętrzne cechy płciowe, a wewnątrz szaleją hormony, pojawia się silny napór impulsów seksualnych płynących z wnętrza ciała. Wzrasta zainteresowanie rówieśnikami i potrzeba bycia przez nich akceptowanym. Pojawia się również pragnienie zbliżenia się fizycznego do osoby płci przeciwnej i zostanie przez nią przyjętym. Jest to okres niezwykłego rozwoju fantazji seksualnych, zwłaszcza że wzrasta możliwość ich realizacji.
Fantazje erotyczne nabierają szczególnego znaczenia u tych ludzi, którzy z różnych względów nie osiągnęli dojrzałego poziomu rozwoju psychoseksualnego, co dotyczy zwłaszcza osób perwersyjnych. Treść fantazji seksualnych w perwersjach znacznie odbiega od wyobrażenia kontaktu genitalnego z osobą płci przeciwnej. Towarzyszą im różnorodne praktyki masturbacyjne, rekwizyty seksualne i szczególne wymagania wobec partnera. Niejednokrotnie fantazje erotyczne o niezwykłej treści stają się celem samym w sobie. Wiąże się z nimi element nienasycenia i potrzeby potęgowania wrażeń, aby można było osiągnąć seksualne spełnienie. Dla wielu ludzi o cechach perwersyjnych, fantazje seksualne są konieczne, aby mogli odbyć stosunek seksualny.

Czy wszystkie fantazje są ,,normalne’’?

Trudno jest przeprowadzić granice pomiędzy patologicznymi i normalnymi zachowaniami seksualnymi, tak samo jest z fantazjami. Elementy perwersyjne pojawiają się w fantazjach seksualnych u wszystkich osób, natomiast tym, co odróżnia normę od patologii jest jakość relacji emocjonalnej z partnerem. U osób perwersyjnych partner sprowadzony jest do roli seksualnego przedmiotu. U pozostałych elementy perwersyjne stanowią dodatek do relacji seksualnej.
Treść fantazji seksualnych zmienia się wraz z rozwojem człowieka, zatem zachodzi pewien rodzaj ewolucji. Zmniejsza się także rozszczepienie pomiędzy fantazją i realnością. Jeżeli fantazje są zanadto tłumione lub w ogóle ich brakuje, to życie psychiczne jest zubożone. Kiedy fantazje zastępują realność i kontakty emocjonalne z ludźmi, to człowiek żyje w świecie iluzji.

Każdy fantazjuje


Zatem fantazje seksualne inaczej wyobrażenia o treści erotycznej, mogą występować spontanicznie, podczas aktywności seksualnej albo pod wpływem obrazów, opowiadań lub zdjęć. Są one odzwierciedleniem intymnych pragnień, niezrealizowanych potrzeb. Od takich marzeń nie da się uciec. Warto więc je zaakceptować i uświadomić sobie, że mówią one wiele o naszych miłosnych związkach. Treść fantazji bywa zróżnicowana, od realistycznej do fantastycznej.
Jak już wiemy każdy ma fantazje. Ale od czego zależy ich treść? W kolejnej części omówimy struktury osobowości, jako przyjętą przeze mnie zmienną, różnicującą treść fantazji.

Anita Kręgielewska
Anita Kręgielewska

Jestem psychologiem, terapeutką DBT, prezesem Fundacji BPD. Interesuję się zaburzeniami osobowości, szczególnie zaburzeniem borderline oraz narcystycznym, zależnym i histrionicznym, a także seksualnością człowieka (w tym jej patologią).

Artykuły: 29