Maszyna do pisania i zamek z papieru.

Wpisz swój adres e-mail poniżej i zapisz się do naszego newslettera

Jak trudne doświadczenia życiowe, trauma wpływa na mózg oraz metafora PTSD

Borderline i PTSD

Jak dokładnie działa mózg osoby cierpiącej z powodu borderline pisałam tutaj i bardziej opisowo tutaj. PTSD najbardziej wpływa na ciało migdałowate, korę przedczołową i hipokamp, natomiast w zaburzeniu z pogranicza dodatkowo (oprócz wymienionych) dotknięta jest Oś podwzgórze-przysadka-nadnercza. Wszystkie więc informacje są jak najbardziej adekwatne, nie tylko dla osób, które doświadczyły traumy, ale również dla osób, które mają osobowość z pogranicza.

Materiały przetłumaczyłam i umieściłam za zgodą Carol Vivyan z get.gg

Trauma a Mózg

Poniżej uproszczone wyjaśnienie bardzo skomplikowanego procesu. Są trzy główne obszary mózgu, na które bardzo wpływa doświadczenie poważnego, traumatycznego zdarzenia, albo serii trochę mniej drastycznych  doświadczeń.

trauma-a-mozg-migdalowate-kora-przedczolowa-hipokamp
  • Hipokamp przetwarza wspomnienia związaną z traumą- przenosi informacje z pamięci krótkotrwałej do pamięci długotrwałej (konsoliduje). Robi to głównie podczas snu, co trwa tygodniami, a nawet miesiącami. Następnie przenosi zintegrowane wspomnienia do innej części mózgu. Wysoki poziom hormonów stresu może powodować niedorozwój hipokampa, albo jego kurczenie, przez co jego funkcje zostają upośledzone. Trauma w dzieciństwie jeszcze pogarsza ten problem. Wspomnienie traumy pozostaje nieprzerobione w hipokampie, niezintegrowane, fragmentaryczne, i daje poczucie, że jest “aktualne”, a nie stare. (Niektórzy ludzie rodzą się z mniejszym hipokampem, co sprawia, że są bardziej narażeni na rozwinięcie PTSD.)
  • Ciało migdałowate. Mózgowe “centrum lęku”. Ciało migdałowate pomaga przechowywać wspomnienia szczególnie emocje i doznania fizyczne. Wydziela hormony stresu – aktywuje reakcję walki-ucieczki. W PTSD ciało migdałowate staje się nadaktywne (reaktywne).W efekcie hormony stresu są często, albo ciągle na wysokim poziomie.
  • Kora Przedczołowa pomaga nam oceniać zagrożenie, regulować emocje, planować reakcje, oraz kontrolować impulsy. To centrum racjonalnego myślenia. Trauma w dzieciństwie powoduje niedorozwój kory przedczołowej. Rezultatem tego jest upośledzona umiejętność: -oceny zagrożenia przy pomocy racjonalnego myślenia –regulacji emocji, – kontroli impulsów.

Doświadczanie Flashbacku w PTSD

Aktualne Wyzwalacze

Hipokamp przypomina część fragmentarycznej i niezintegrowanej pamięci myśl, obraz itp

Ciało migdałowate reaguje – pamięć emocjonalna i związana z doznaniami cielesnym się aktywuje – “flashback”, ponowne przeżywanie traumatycznego zdarzenia.  Interpretuje aktualne zagrożenie – alarm –  hormony stresu – reakcja walki / zamrożenia/ucieczki

Kora przedczołowa nie potrafi zracjonalizować, albo zdecydować, że aktualna sytuacja
nie jest zagrażająca, że jest bezpieczna. Trudności w regulacji emocji i kontrolowaniu impulsów.

Próbuje uciec albo unikać stresujących wspomnień, emocji, stąd pamięć nie jest nigdy przetworzona, a objawy utrzymują się

Trauma Metafora Fabryki Wspomnień

Często łatwiej zrozumieć nam zjawiska psychiczne, kiedy posłużymy się metaforą.

Jak to więc jest, że traumatyczne zdarzenie jest przeżywane na nowo (flashback), zamiast zniknąć w odmętach naszych wspomnień?

Radzenie sobie z traumatycznymi wspomnieniami

Umysł jest jak fabryka — jednym z jego zadań jest przerabianie wydarzeń życiowych we wspomnienia. Zwykle fabryka świetnie sobie z tymi radzi, większość zdarzeń życiowych jest odpowiedniej wielkości i natury, by mogła je przetworzyć.

Czasami jednak wydarza się bardzo trudna sytuacja, tak jak zdarzenie traumatyczne,które jest zbyt duże, zbyt trudne, by je przetworzyć.

Nieprzerobione nie może stać się wspomnieniem

Ponieważ jest nieprzerobione, zdarzenie nie może stać się wspomnieniem – to oznacza, że pozostaje aktualnym problemem, zamiast czymś z przeszłości. Aktualne sytuacje przypominają nam pierwotną traumę, są wyzwalaczami, powodują, że mamy “flashbacki”, co oznacza, że przeżywamy i doświadczamy na nowo emocje i doznania fizyczne, których doświadczaliśmy podczas pierwotnej traumy. W tych stresujących momentach zwykle naciskamy w fabryce przycisk STOP. Unikamy również samych sytuacji wyzwalających te “flashbacki” tym samym wzmacniając brak przetwarzania.
Jeśli chcemy, by nasza fabryka mogła przerobić traumatyczne zdarzenie we wspomnienie musimy wystawić się na myślenie i wyobrażanie sobie traumatycznego zdarzenia i stopniowo wystawiać się również na prawdziwe sytuacje, których zaczęliśmy unikać. To spowoduje, że będziemy przeżywać stres, ale pozwoli fabryce przetworzyć efektywnie wspomnienie, co docelowo nasz stres zmniejszy.

to samo w pdfach do pobrania

trauma, a mózg pdf do pobrania:

Vivian Fiszer
Vivian Fiszer

psycholog, terapeutka DBT, pasjonatka psychoterapii 3 Fali (DBT, ACT, CFT), wiceprezes Fundacji BPD. Interesują mnie głównie problemy zaburzeń osobowości, intensywne emocje i problematyczne relacje. Prowadzę szkolenia, wykłady w szkole podyplomowej SWPS.

Artykuły: 287