Emocjonalna Podatność na Zranienie

Osoby z BPD nie potrafią regulować własnych emocji. Są bardzo wrażliwe, łatwo je zranić. Zdarzenie bez znaczenia dla kogoś innego, dla tej osoby może być katastrofą.  Emocje są bardzo intensywne, życie jest pełne dramatów, skrajnych przeżyć. Łatwo się zakochują, łatwo wpadają w zachwyt i entuzjazm. Równie łatwo ogarnia je czarna rozpacz, wściekłość, czy gorzkie upokorzenie. Emocje długo się utrzymują, niejednokrotnie osoba potrzebuje kilku dni, żeby dojść do siebie.  Zwykle są świadome tej wrażliwości, podatności na zranienie.

Samounieważnienie

Ignorują własne reakcje emocjonalne, myśli, przekonania i zachowania wmawiając sobie, że są nieistotne.  Nie ufają własnym odczuciom, szukają potwierdzenia na zewnątrz. Zwykle cierpią z powodu emocji wtórnych-metaemocji (np. dotkliwy wstyd z powodu odczuwanej złości). Mają bardzo wysokie oczekiwania wobec siebie samych. Kiedy coś im nie wychodzi zajadle się krytykują, a nawet nienawidzą. Trudno im nagradzać się za sukcesy, natomiast krytyka przychodzi im bardzo łatwo.

Nieuniknione kryzysy

Ich życie obfituje w stresujące zdarzenia, które częściowo wynikają z dysfunkcyjnego stylu życia, ale nie tylko!!!
Równie często negatywnych przeżyć dostarcza im środowisko społeczne, a część jest wynikiem przypadku, losu. Dla tych osób „zwykłe” stresory są trudniejsze z powodu nieumiejętności: regulowania emocji, proszenia o pomoc, rozwiązywania problemów. Nie mają kontroli nad zachowaniem i zwykle pogarszają swoją sytuację. Trudne wydarzenia gromadzą się i prowadzą do wyczerpania. Często jedynym sposobem rozwiązania wydaje im się samobójstwo lub samookaleczenie.

Powstrzymywana żałoba

Powstrzymują i kontrolują swoje negatywne emocje (smutek, złość, poczucie winy, wstyd, lęk, panikę). Uciekają przed własnymi nieprzyjemnymi emocjami, mają fobię negatywnych emocji. Nie wiedzą, że emocje, nawet najbardziej nieprzyjemne, można przeżyć, a po ich wyrażeniu nie nastąpi kara. W ciągu swojego życia gromadzą bolesne straty, zwykle od wczesnego dzieciństwa (BPD, a trauma dziecięca) nie pozwalając sobie na żałobę. Boją się, że jeśli zaczną, to nigdy nie skończą płakać. Unikają więc wszelkich bodźców, które kojarzą im się ze stratą, albo opłakują stratę, równocześnie podejmując starania odwrócenia rzeczywistości straty.

Aktywna bierność

Podchodzą do problemów w sposób bierny. Nie potrafią poradzić sobie o własnych siłach, z drugiej strony aktywnie próbują wyegzekwować pomoc otoczenia. Często są bardzo zależne od otoczenia i panicznie boją się utraty wspierających ich osób. Osoby takie nauczyły się wyolbrzymiać swoje problemy, bo tylko wtedy były brane na poważnie (środowisko unieważniające). Zwyczajne problemy nie były dostrzegane, oczekiwano, że dziecko poradzi sobie samo, dlatego też BPD nie nauczyły się ich rozwiązywać.

Pozorna Kompetencja

Stwarzają pozory, że są bardziej kompetentne. Często nie potrafią przewidzieć, jak zachowają się, kiedy ich nastrój się zmieni, czy znajdą się w innej sytuacji. Na przykład osoba może być bardzo kompetentna w pracy, natomiast zupełnie bezradna w relacji intymnej. Często świetnie potrafią poradzić innym, co mają zrobić, jednak same nie potrafią zastosować tych umiejętności. Mają trudności w okazywaniu innym swojego cierpienia, często robią to w sposób nieadekwatny (niewerbalne sygnały nie są spójne). Mają tendencję do blokowania ekspresji negatywnych emocji, nawet, kiedy są adekwatne. Osoba taka cierpi, ale komunikuje spokój i opanowanie.

Linehan M. M. (2007). Zaburzenie Osobowości z Pogranicza. (s.11, 43-91) Kraków: WUJ