Maszyna do pisania i zamek z papieru.

Wpisz swój adres e-mail poniżej i zapisz się do naszego newslettera

Dementujemy MIT: „Każdy nastolatek to taki Borderline”

Dementujemy MIT: „Każdy nastolatek to taki Borderline”

Nie jest normą, że nastolatek „szaleje” i ma problemy z odczuwaniem i doświadczaniem intensywnych emocji. Wiadomo, że czas dojrzewania to okres kształtowania swojej osobowości co wiąże się z poznawaniem siebie, testowaniem rzeczywistości, próbowaniem nowych rzeczy i doświadczaniem nowych, wcześniej nieznanych emocji.

Zostaw, wyrośnie

Jednak trudności emocjonalnych i pojawiających się problemów nie wolno traktować jako coś normalnego i ignorować ich! Nie można utożsamiać rozregulowania emocji z potocznie nazywaną „burzą hormonalną nastolatków”. Trudności w odczuwaniu i regulowaniu emocji to sygnały, że nastolatek potrzebuje pomocy, wsparcia, naszej troski i uwagi.

Jeśli nastolatek ma trudności z doświadczaniem emocji i ich regulacją to należy się tym zainteresować. Czasami wystarczy nauczyć nastolatka jak radzić sobie z silnymi emocjami. Uprawomocnić jego przeżywanie i odczucia.

W innych sytuacjach to może być za mało. Nasze dziecko może mieć problemy psychiczne, na przykład borderline! Wczesna diagnoza, która jest możliwa i potrzebna u adolescentów jest zwykle warunkiem rozpoczęcia adekwatnego leczenia. Dzięki temu daje szansę na lepsze życie.

Dysregulacja emocji u nastolatków

Rozregulowanie emocji obejmuje szeroki zakres trudności związanych z przeżywaniem emocji i ich modulacją.
Mówiąc o rozregulowaniu emocji mówimy o

  • Intensywności,
  • Częstotliwości,
  • Czasie trwania emocji,
  • Trudności z modulowaniem doświadczeń emocjonalnych w sposób skuteczny i adaptacyjny (Bloch, Moran i Kring,2010).

Sugerowano, że aspekty rozregulowania emocji można zaobserwować w dzieciństwie i okresie dojrzewania, przed pojawieniem się BPD oraz fakt, że młodzież z objawami BPD doświadcza większego rozregulowania emocji niż ich rówieśnicy (Crowell i in.,2009). Wciąż jednak brakuje badań aby odpowiedzieć na wiele pytań dotyczących roli rozregulowania emocji w rozwoju BPD wśród nastolatków oraz charakteru i zakresu rozregulowania emocji wśród młodzieży z BPD.

Emocje=Informacje

Emocje są funkcjonalne i adaptacyjne. Negatywny wpływ sygnalizuje, że coś jest nie tak, że istnieje rozbieżność pomiędzy aktualną sytuacją a pożądanym stanem bycia w komforcie. Funkcją emocji jest zatem informacja np. czuję strach przed zbliżającym się zagrożeniem, który motywuje do działania lub zmiany zachowania np. muszę uciekać. (Carver i Scheier, 2010). Emocjonalne reakcje obejmują: subiektywne doświadczenie emocji, behawioralne tendencje ( zachowania ) i reakcje fizjologiczne ( Mauss, Levenson, McCarter, Wilhelm i Gross, 2005). Adaptacyjne aspekty emocji są niezaprzeczalne, ale jednocześnie częste i intensywne doświadczenie tych emocji w połączeniu z niemożnością poradzenia sobie z nimi może poważnie zakłócić codzienne funkcjonowanie.

Dysregulacja Emocji

Termin „rozregulowanie emocji” obejmuje dwa wymiary trudności emocjonalnych (Cicchetti, Ackerman i Izard, 1995;). Pierwszym wymiarem jest dysfunkcja afektywna, która odnosi się do problemów z częstotliwością, intensywnością i czasem trwania emocji oraz jej ekspresji. Drugi wymiar stanowią trudności w tolerowaniu i modulowaniu reakcji emocjonalnych oraz kontrolowaniu zachowań zależnych od nastroju.

Aspekty rozregulowania emocji

Dysfunkcja afektywna :

  1. Wrażliwość emocjonalna / reaktywność
  2. Intensywność emocjonalna
  3. Przedłużone reakcje emocjonalne

Problemy z regulacją emocji:

  1. Brak adaptacyjnych, skutecznych strategii regulacji emocji
  2. Niemożność tolerowania cierpienia
  3. Słaba kontrola nad problematycznymi zachowaniami zależnymi od nastroju

Wymiar dysfunkcje afektywne obejmuje silne reakcje emocjonalne na pozornie niewinne zdarzenia. Siła tych reakcji może wydawać się nieadekwatna do zdarzenia np. panika zamiast niepokoju. Często te reakcje są wręcz ekstremalne i długotrwałe. Te intensywne i trwałe reakcje emocjonalne mają znaczny wpływ na subiektywny nastrój, pobudzenie, myśli oraz zachowanie. Ekstremalne emocje mogą zakłócać przetwarzanie informacji, zniekształcać procesy uwagi i pamięci dostosowując je pod aktualny nastrój, co w efekcie tylko wzmacnia najczęściej negatywne i silne emocje.

 

Chcę przestać cierpieć! Natychmiast

 

Ponadto ekstremalne emocje wyzwalają zmianę priorytetów: głównym celem staje się szybkie pozbycie źródła cierpienia, co wiąże się często z impulsywnym zachowaniem, zależnym od nastroju. Cele długoterminowe i wysiłki poczynione w ich kierunku schodzą na drugi plan.

Dysregulacja Emocji

Problemy z regulacją emocji dotyczą braku wiedzy i umiejętności jak sobie z nimi radzić oraz utraty kontroli nad własnym zachowaniem w sytuacji trudnej. Regulacja emocji wymaga użycia odpowiednich do modulowania intensywności przeżyć emocjonalnych i zaspokajania własnych celów. Wysiłki w zakresie regulacji emocji mogą dotyczyć subiektywnych, fizjologicznych lub behawioralnych składników reakcji emocjonalnej (Mauss i in., 2005). Skuteczna regulacja emocji obejmuje elastyczne stosowanie strategii w zależności od danego kontekstu sytuacji.

Regulacja Emocji- Wsparcie Bliskich

Na przykład poszukiwanie wsparcia emocjonalnego od bliskiego przyjaciela lub członka rodziny jest powszechnie uważane za skuteczny i adaptacyjny sposób na zmniejszenie stresu (Coan, Schaefer, & Davidson, 2006; Shaver & Mikulincer, 2007), jednak nadmierna zależność od drugiej osoby i „nadużywanie” tej strategii może powodować zepsucie relacji a nawet prowadzić do wyobcowanie i izolacji (Coyne, 1976; Pettit& Joiner, 2006; Potthoff, Holahan i Joiner, 1995). Ponadto stosowanie strategii interpersonalnej regulacji emocji może nie być właściwe lub skuteczne, jeśli ludzie w najbliższym otoczeniu są zawodni lub niebezpieczni.

Dlatego ważne jest wyćwiczenie umiejętności doboru odpowiednich strategii regulacji emocji, dopasowanych do sytuacji i odpowiednich dla konkretnej osoby uwzględniając jej cechy, możliwości i bieżącą sytuację. Problemy z regulacją emocji pojawiają się, gdy nastolatek nie ma dostępu lub nigdy nie został nauczony skutecznych strategii aby zmniejszyć intensywność lub czasu trwania trudnych emocji. Młodzi ludzie mogą mieć trudności z kontrolowaniem zachowania zależnego od nastroju (np. wybuchy, unikanie).

Swoje emocje, często tłumione, mogą przechodzić w bardziej ekstremalną formę ekspresji i niekonstruktywne, impulsywne zachowania tak aby zagłuszyć silne emocje (np. alkohol, narkotyki, przejadanie się, samouszkodzenia) (Baker,Piper, McCarthy, Majeskie i Fiore, 2004;Nock i Prinstein, 2005 ).

Emocje i Borderline

Trzy z dziewięciu kryteriów diagnostycznych dla BPD bezpośrednio odnoszą się do aspektów dysfunkcji afektywnej:

  • niestabilność emocjonalna spowodowana silną reaktywnością nastroju,
  • nieadekwatna silna złość lub trudności z jej opanowaniem oraz
  • utrzymujące się poczucie pustki (APA, 2000).

Rozregulowanie emocjonalne jest cechą charakterystyczną dla BPD i odgrywa kluczową rolę w rozwoju choroby (Linehan, 1993; Linehan & Koerner, 1993).

 

Borderline i unieważniające środowisko

Przyczyny rozregulowania emocji u nastolatków wyjaśniać można interakcją biologicznej podatności na wrażliwość i intensywność emocjonalną z środowiskiem opiekuńczym, które psychicznie unieważniało je w dzieciństwie. W środowiskach unieważniających opiekunowie traktują emocjonalne przeżycia dziecka jako nieważne, a nawet niedopuszczalne oraz reagują niekonsekwentnie na zachowania i reakcje dzieci. W szczególności opiekunowie mogą ignorować lub karać emocje o niskiej intensywności lub być bardziej wrażliwi na ekstremalne wyrażenia emocji tym samym ucząc dzieci, że intensywne przejawy emocji są jedynym sposobem na uzyskanie pomocy opiekuna.

Dzieci z temperamentalną predyspozycją do przeżywania intensywnych emocji, które są wychowywane w unieważniających środowiskach, nie uczą się poprawnie rozpoznawać, modulować ani tolerować swoich reakcji emocjonalnych, co prowadzi do wahań między emocjonalnym zahamowaniem a emocjonalną silną ekspresją (Crowell i in., 2009).

Nastolatki z borderline zachowują się tak, by lepiej się poczuć

Ponadto, ponieważ dzieci te nie uczą się strategii adaptacyjnych w celu regulowania lub tolerowania stresu, mogą przyjmować nieprzystosowalne strategie regulacji emocji (np. tłumienie emocji) lub stosować skrajne formy zachowania w celu modulowania negatywnego afektu (np. samouszkodzenia, fantazje samobójcze). Te nie przystosowawcze formy regulacji emocji nastolatkowie powtarzają ponieważ są one chwilowo skuteczne i przynoszą ulgę. Z czasem zaburzenia regulacji emocji są coraz częściej potarzane co zaczyna przynosić problemy w innych obszarach np. społecznym lub poznawczym. Wielokrotnie powtarzane i wzmacniane nieprzystosowawcze wzorce mogą prowadzić do diagnozy BPD.

Nastolatki z borderline wyczulone na negatywne emocje

Pomimo licznych badań dotyczących zagadnień BPD wśród nastolatków, wciąż mamy mało konkretnych odpowiedzi na ważne pytania. Dokonane badania, dają niejednolite i często niespójne wyniki.
Badania dysfunkcji afektywnej u młodzieży z BPD lub cechami BPD nie ujawniły spójnego wzorca reakcji emocjonalnych na sygnały społeczne lub stres interpersonalny.

Zaobserwowano jednak, że nastolatki z BPD były dokładniejsze (od grupy kontrolnej) w identyfikacji twarzy ukazujących emocje strachu a ich uwaga była nastawiona na „wyszukiwanie” twarzy ukazujących strach. Wyniki te mogą dostarczyć wstępnych dowodów na emocjonalną reaktywność młodzieży z BPD na sygnały lęku, ale by to stwierdzić potrzebne są dalsze badania.

Nastolatki z borderline i przemoc szkolna

W kilku badaniach testowano subiektywne i fizjologiczne reakcje na stresory interpersonalne, w tym dokuczanie, wykluczanie, negatywną ocenę i unieważnienie. Wyniki niestety znów były niespójne, jednak mamy kilka obserwacji.

Po pierwsze, chociaż stresory laboratoryjne z powodzeniem zwiększyły negatywne emocje u uczestników z i bez BPD, młodzież z BPD nie wykazywała bardziej intensywnych reakcji niż nastolatkowie w grupie kontrolnej. Po drugie w dwóch badaniach, w których oceniano powrót emocjonalny (do poziomu wyjściowego) po stresorze, nie znaleziono dowodów na przedłużony powrót do stanu emocjonalnego u młodzieży z BPD.

Wreszcie, chociaż młodzież z BPD nie reagowała silniej na stresory, wykazywała tendencję do zgłaszania większej ogólnej negatywnej afektywności w stosunku do grupy kontrolnej.

Nastolatki BPD, czy są bardziej impulsywne?

Konieczne są dalsze badania w celu zbadania dysfunkcji afektywnej i impulsywności na rozwój BPD.

Możliwe jest również, że młodzież z i bez BPD ma podobną częstotliwość, intensywność i czas trwania reakcji emocjonalnych, natomiast może reagować inaczej na swoje subiektywne doświadczenia emocjonalne. Wyniki pokazują, że młodzież z BPD zgłasza więcej problemów z regulacją emocji niż młodzież bez BPD (Sharp i in., 2012).

Nastolatki BPD, tłumienie myśli i emocji

Nasilenie objawów BPD było związane z postrzeganym brakiem dostępu do skutecznych strategii regulacji emocji, a także z zastosowaniem tłumienia myśli – problematycznej strategii regulacji emocji. W wielu badaniach stwierdzono, że tłumienie myśli tłumaczy związek między dysfunkcją afektywną a nasileniem objawów BPD u młodzieży z BPD. Wyniki te dostarczają empirycznego poparcia dla poglądu, że związek między dysfunkcją afektywną a nasileniem objawów BPD można częściowo wyjaśnić przez zastosowanie problematycznych strategii regulacji negatywnych emocji, jakim może być tłumienie emocji.

Konieczne są jednak dodatkowe badania, aby zidentyfikować inne adaptacyjne i nieprzystosowalne strategie regulacji emocji stosowane przez młodzież z BPD oraz zrozumieć, dlaczego młodzież z BPD nie ma dostępu do regulacji emocji – czy jest to brak wiedzy czy nieumiejętne jej wdrażanie.

Nastoletnie Borderline potrzebujemy więcej badań BPD!

Nastąpił postęp w zrozumieniu natury zaburzeń emocji u młodzieży z BPD, ale nadal wiele pytań pozostaje bez odpowiedzi. Chociaż istniejące badania dostarczają ważnych informacji na temat zaburzeń afektywnych i problemów z regulacją emocji u młodzieży z BPD, nie pozwala to nam wyciągnąć ostatecznych wniosków na temat rozwoju BPD.

Przede wszystkim potrzeba badań podłużnych, które pozwolą przetestować więcej modeli etiologicznych zaburzenia. Badania, które zawierają biologiczne, psychologiczne i społeczne poziomy analizy. Takie jednak badania są bardzo kosztowne a zaburzenia osobowości wciąż nie są wpisane przez WHO jako zaburzenia, które dokładają się do globalnego obciążenia chorobami, mimo, że są tak groźna i powszechna. Wyniki takich badań dostarczyć mogą istotnych informacji a tym samym sposobów jak zapobiegać rozwojowi BPD wśród młodzieży oraz jak interweniować skutecznie.

Bibliografia:
Carla Sharp , Jennifer L. TackettEditors, Foreword byJohn M. Oldham, Handbook of Borderline Personality Disorder in Children and Adolescents. Chapter 13 „Emotion Dysregulation Among Adolescents withBorderline Personality Disorder”, Alexis Matusiewicz, Grace Weaverling, and C.W. Lejuez


Marysia Czarnecka
Marysia Czarnecka

Jestem psychologiem i terapeutą w trakcie szkolenia. Pracuję jako terapueta DBT, pasjonuję się terapią trzeciej fali (min DBT, ACT, CFT) i wszelkimi aspektami związanymi z uważnością i mindfulnessem. Interesuję się zaburzeniami osobowości, zaburzeniami lękowymi i depresyjnymi.

Artykuły: 14