Maszyna do pisania i zamek z papieru.

Wpisz swój adres e-mail poniżej i zapisz się do naszego newslettera

Problemy emocjonalne wpływają na każdy obszar życia

Dysregulacja Emocji

 

  • łatwość wzbudzania negatywnego afektu. Często się denerwujesz, drobiazgi wyprowadzają cię z równowagi, jesteś wrażliwa/wy, czasami bez powody dopada cię smutek, lęk.
  • wysoka intensywność afektu. Emocje potrafią sparaliżować twoje zachowanie. Nie idziesz do pracy/szkoły, bo źle się czujesz psychicznie. Nie odbierasz telefonów od przyjaciół.  Nie załatwiasz ważnych spraw. W złości zdarza ci się wpadać w szał.
  • długotrwałe zaleganie uczuć. Kiedy bierzesz udział w awanturze, inni już dawno się uspokoili, a ty wciąż przeżywasz. Smutek/ nuda zamienia się w długotrwały stan umiarkowanej depresji. Pamiętasz każdą krzywdę, afront, który cię spotkał, w każdej chwili możesz przywołać uczucia z tym związane.

Marsha Linehan uważa, że wszelkie problemy w zaburzeniu osobowości z pogranicza są konsekwencją tej dysregulacji. Wielu badaczy uznaje ogromny wpływ emocji na różne obszary w życiu człowieka. Uczenie się, obraz siebie, spostrzeganie kontroli, wykonywanie zadań, odraczanie gratyfikacji (impulsywność) powiązane jest właśnie z afektywnością danej osoby. Dotyczy to nie tylko borderline, ale każdej osoby, która od dawna ma problemy z uczuciami.

Emocje, a Związki

Często przyciągają nas przeciwieństwa. Nieregulujący emocji, depresyjny ponurak zwiąże się z wesołą i ciepłą osobą. To świetnie działa, dopóki nie przestanie. Mija okres zakochania i zaczynają się problemy.

  • Drobiazg wyprowadzi cię z równowagi, kiedy wstaniesz lewą nogą. Będziesz wygłaszać swoją tyradę cały dzień i zamiast się wyciszać, bardziej się nakręcisz. Może pod koniec dnia, zrozumiesz, że marudzenie, narzekanie, czy złość nie jest najlepszą metodą dbania o związek, ale szkoda już została wyrządzona, a dzień stracony.
  • Smutek jest tak głęboki, że nie możesz patrzeć na kogoś radosnego, kiedy jesteś w tym stanie. Albo postarasz się zepsuć drugiej osobie humor, albo popatrzysz z politowaniem na taką naiwność, ewentualnie zakopiesz się w swojej samotności.  Kłótnie staną się udręką. Podczas, kiedy ty wychodzisz z siebie, pieklisz się lub histeryzujesz druga osoba będzie spokojna, albo dużo szybciej od ciebie się uspokoi. Niektóre osoby, tak bardzo boją się własnych emocji, że wolą zgadzać się na wszystko, byle nie dopuścić do konfrontacji. Gromadzą żal i rozczarowania, który nawarstwiony nagle wybucha. Wtedy osoba taka, może uznać, że najłatwiej będzie odejść i zacząć od nowa z czystą kartą. Cykl zaczyna się od nowa.

Emocje, a Praca

Jeżeli jesteś skrajnym wrażliwcem, to zawody o dużym poziomie stresu, są prostą drogą do załamania nerwowego (może być w formie ciągów alkoholowych / narkotykowych). W zależności od pakietu osobowościowego rodzaj stresu, który jest groźny dla ciebie będzie się różnić.

Typowym przykładem, jest osoba ze świata show-biznesu, która ma tremę, jest nieśmiała i każde wystąpienie (mniej lub bardziej publiczne)  okupuje piciem / braniem. To wygląda różnie, niektórzy się znieczulą przed występem, inni pójdą trzeźwi, a potem odreagują, ale mechanizm jest ten sam.
Może to dotyczyć każdej branży, stres jest zbyt wysoki i zainteresowany kontroluje swoje trudne emocje znieczulając się (alkohol, narkotyki, leki, jedzenie, seks, zakupy, gry). To trudne, ale można nauczyć się zdrowszych metod radzenia sobie ze stresem. Impulsywność przeszkadza w budowaniu kariery. Decyzje podejmowane są szybko, nie dlatego, że są dobre, tylko, by zmniejszyć napięcie. Impulsywność może spowodować nierozważne ruchy, zwolnienie kogoś, nawrzucanie szefowi, wygadanie tajemnic firmy, złożenie rezygnacji.

Emocje, a Obraz Siebie

Poczucie siebie, tożsamość rozwija się poprzez samoobserwację. Obserwujesz swoje reakcje, preferencje, jak reagują na ciebie inni. Na tej podstawie zaczynasz rozumieć kim jesteś. Jeżeli twoje emocje są nieprzewidywalne, to ty sama, sam również jesteś nieprzewidywalny. Twoje zachowanie stale się zmienia. Często nie wiesz, jak zachowasz się w danej sytuacji, bo nie wiesz w jakim stanie emocjonalnym będziesz. Zmieniają się również twoje preferencje. Jednego dnia coś lubisz, by za jakiś czas przestać. Reakcje ludzi na ciebie są różne, ponieważ ty się zmieniasz.
Nie jest możliwe zbudowanie stabilnej tożsamości na tak płynnych fundamentach.
Zmieniasz zainteresowania, zmieniasz poglądy, twoje sympatie się zmieniają. Jednego dnia chcesz jeździć konno na południu Francji. Drugiego skakać ze spadochronem. Trzeciego zaszywasz się bibliotece.
To może wydawać się interesujące i może nawet jest, ale po latach ciągłych zmian odkrywasz, że nie wiesz co lubisz, jakie są twoje prawdziwe poglądy. Nie wiesz kim jesteś. Kiedy nie wiesz kim jesteś, łatwo ulegasz wpływom. Twoje życie często zmienia się diametralnie, albo popadasz w izolację, by tych wpływów uniknąć.

Tylko Ty możesz to zmienić

Jeżeli odnajdujesz siebie w tych opisach, możesz pomyśleć, że to niesprawiedliwe. Masz rację, tylko dokąd zaprowadzi cię takie założenie?
To nie twoja wina, że masz problemy z regulacją emocji. Niektórzy rodzą się bardziej wrażliwi. Być może twoje środowisko rodzinne było niesprzyjające. To również nie twoja wina.
Jednak to na tobie spoczywa odpowiedzialność, by to zmienić.
Dlaczego?

Po pierwsze, tylko ty jesteś w stanie to zmienić.

Po drugie, jesteś dorosła, dorosły: odpowiadasz za siebie.

Efekty nie będą szybkie, ani łatwe do osiągnięcia. Zmiana wymaga siły i determinacji. Jednak jest możliwa i o tym musisz pamiętać.

Vivian Fiszer
Vivian Fiszer

psycholog, terapeutka DBT, pasjonatka psychoterapii 3 Fali (DBT, ACT, CFT), wiceprezes Fundacji BPD. Interesują mnie głównie problemy zaburzeń osobowości, intensywne emocje i problematyczne relacje. Prowadzę szkolenia, wykłady w szkole podyplomowej SWPS.

Artykuły: 281