Maszyna do pisania i zamek z papieru.

Wpisz swój adres e-mail poniżej i zapisz się do naszego newslettera

Kontrolowanie picia, czyli redukcja szkód

Picie kontrolowane mit, czy fakt

Do niedawna, powiedzenie o kontrolowanym piciu było uważane za herezję. W niektórych kręgach nadal tak się uważa. Natomiast nie ma dowodów naukowych na to, że alkoholik nie może zmienić swojego picia. Anonimowi Alkoholicy powiedzą, że ten, kto może kontrolować, nigdy nie był alkoholikiem. A jeżeli ktoś z powodu picia był bezdomny i miał niedowład nóg, to można go uznać za alkoholika? Spotkałam się właśnie z takim przypadkiem. Człowiek ten, przestał pić całkowicie, a po paru latach zaczął pić towarzysko. Do dzisiaj ma się świetnie, a minęło już 5 lat. Można powiedzieć, że to wyjątek. To anegdotyczna informacja, nic nie warta w ogólnym rozrachunku, faktycznie, jako osoba wierząca w naukę zgodzę się z takim argumentem. Takich wyjątków jest jednak znacznie więcej.

Ex-Alkoholicy?

Amerykańskie badania z 2001 roku wykazały, że spośród 43 000 alkoholików 36% miało się bardzo dobrze. Okazało się, że tylko połowa z nich (18.2%) zdecydowało się na pełną abstynencję. Pozostali znacznie zredukowali swoje spożycie alkoholu. Nie spełniali kryteriów uzależnienia, mimo, że używali alkoholu.

Każdy potrzebuje innej terapii

Nie każdy chce pracować nad 100% abstynencją. Nie każdemu odpowiada podejście Anonimowych Alkoholików. Skoro ogólnie mówi się, że każdy potrzebuje innej terapii, to samo dotyczy osób pijących. Ci ludzie również muszą mieć wybór. Jeśli pragną pełnej abstynencji, odpowiada im program Anonimowych Alkoholików, to świetnie. Sama namawiam swoich pacjentów na meetingi. Natomiast jest jeszcze cała rzesza ludzi, którzy walczą w samotności, bo nie ma dla nich odpowiedniej oferty leczenia.

Nie wiadomo, komu uda się zredukować picie. Oczywiście, że najbezpieczniejszym podejściem jest całkowita rezygnacja z niebezpiecznej substancji. Natomiast lepiej próbować zredukować, niż nie robić nic. Nawet jeśli redukcja się nie uda, to taka osoba będzie już miała istotną informację na swój temat. Często problem polega na czymś innym. Ktoś pije z powodu problemów emocjonalnych, nieśmiałości, stresu, depresji. Rozwiązanie tych problemów może rozwiązać problem picia. Istnieje wiele programów uczących umiarkowanego picia. Jednym z nich jest program HAMS, który stosuję w swojej praktyce psychoterapeutycznej.

HAMS

Dawno, dawno temu, w krainie niedaleko (ale też nie znowu tak blisko, bo nie mogła to być akurat Polska ze swoim dość konserwatywnym podejściem do leczenia zaburzeń związanych z substancjami) powstał magiczny program znany jako HAMS. HAMS odzwierciedlał wszystko to w co wierzył, a że tworzono go na wydziale filozofii to inspirował go sam John Stuart Mill:

Jedyną wolnością zasługującą na to miano, jest swoboda dążenia do własnego dobra na swój własny sposób, o ile nie próbujemy pozbawiać innych wolności ani powstrzymywać ich starań o jej osiągnięcie. Każdy z nich jest właściwym strażnikiem własnego zdrowia, czy to cielesnego, psychicznego czy duchowego. 
Ludzkość zyskuje więcej, pozwalając żyć każdemu wedle jego upodobania, niż zmuszając każdego, by żył wedle upodobania pozostałych. 

John Stuart Mill

Wolność wyboru

Dlatego też uważa że cele możemy osiągać jedynie kiedy sami je sobie wybierzemy, tylko wtedy znajdziemy w sobie odpowiednią determinację. Bez wątpienia jest ona potrzebna kiedy chcemy tak diametralnie zmienić swoje życie.
W HAMS to od Ciebie zależy wybór celu w dodatku możesz go zmodyfikować w każdej chwili. Przykładowe cele:

  • od bezpieczniejszego picia,
  • zmniejszenia spożycia alkoholu,
  • a nawet całkowitego rzucenia picia.

Harm reduction Alcohol abstinence Moderation Support

HAMS jest akronimem Harm reduction (redukcja szkód), Alcohol abstinence (abstynencja od alkoholu) i Moderation Support (wspieranie umiarkowania). Program składa się z 17 elementów:

  1. Analiza kosztów,
  2. określanie celów,
  3. ranking ryzyka,
  4. narzędzia i strategie zmiany picia/ zażywania,
  5. plan osiągnięcia celów,
  6. zaplanowanie zajęć wolnych od używek,
  7. radzenie sobie z problemami na trzeźwo,
  8. rozwiązanie problemów, które wpływają na picie/ zażywanie,
  9. radość bez używek, poczucie własnej wartości,
  10. planowanie swojego picia/ zażywania,
  11. ocena postępów i trudności,
  12. praktykowanie redukcji szkód,
  13. zadowolenie z sukcesów,
  14. wyciąganie wniosków z porażek,
  15. utrzymanie postępów.

Na szczęście HAMS nie jest tak kategoryczny i oceniający jak inne podejścia, nie określi Cię od razu jako chorego. Tutaj uważa się że to tylko stygmatyzuje ludzi. Nazywanie Cię „chorym”, „alkoholikiem”, „bezsilnym” czy nadając Ci jakąkolwiek inną negatywną etykietkę, nie pomoże zmienić twoich nawyków ani nie doda Ci sił byś zbudował fajne życie.

HAMS zakłada (podobnie jak DBT) że nadmierne picie jest sposobem na radzenie sobie z wyzwaniami czy stresem. No i OK, ludzie wybierają różne sposoby radzenia sobie z życiem, mają do tego prawo. Niestety używki działają wprawdzie skutecznie ale jednak na krótką metę i zazwyczaj dają dotkliwe skutki uboczne. Jeśli zdecydujesz, że picie nie jest dla Ciebie albo coś zacznie cię w tym niepokoić to w HAMS znajdziesz przestrzeń na zmianę. 

Każdy pisze swoją historię

Garnek złota pod tęczą w magicznym lesie.

W HAMS każdy z nas ma prawo przejąć kontrolę nad własnym życiem i wprowadzać zmiany, sprawdzać się, testować, uczyć, pisać swoją własną historię o tym jak ma wyglądać Jego życie warte przeżycia. Ja, podobnie jak HAMS wierzę że każdy człowiek ma Mądry Umysł i w każdej chwili jest gotowy by wyruszyć w fascynującą podróż osobistego rozwoju. Na końcu tej drogi, wiadomo garniec ze złotem.

Cała metoda HAMS

Jeżeli jesteś zainteresowany programem HAMS to został on dokładnie opisany na stronie internetowej autora Kennetha Andersona. HAMS można robić samodzielnie, albo z pomocą psychoterapeuty. Jeżeli nie znasz angielskiego, to możesz zaglądać na mój blog. Co tydzień umieszczę kolejny element programu po polsku. Zaczynając od dzisiaj.
Analiza Kosztów, to pierwszy krok na drodze zmiany swoich szkodliwych nawyków, metodę oraz formularz umieściłam w kolejnym poście.

Vivian Fiszer
Vivian Fiszer

psycholog, terapeutka DBT, pasjonatka psychoterapii 3 Fali (DBT, ACT, CFT), wiceprezes Fundacji BPD. Interesują mnie głównie problemy zaburzeń osobowości, intensywne emocje i problematyczne relacje. Prowadzę szkolenia, wykłady w szkole podyplomowej SWPS.

Artykuły: 287